Manifeste affirmant le caractère un et divers de la langue d'Oc

Quoted post

Bruno Peiràs

#314 Re: Re: Paradoxes, paradoxes

2012-10-08 23:27

#312: Éric Gonzalès - Re: Paradoxes, paradoxes 

 Bon vèspre,

cresi pas que nòstras pausicions sian tant alonhadas que çò que disètz.

Quand escrivètz "per venciva, que i son los sheis grans dialèctes, e aquestes qu'an dejà practicas escripturaus plan establidas, referenciaus a la lor escala: que'n son los exemples mei clars lo provençau mistralenc e lo bearnés classic. Que son instruments de comunicacion escriuta e tanben, ara, au mensh peu bearnés classic, orau, qui son lo resultat d'ua longa sedimentacion, d'ua longa reflexion de cap au lor enviroament lingüistic e a l'engèni pròpi deu dialècte dont son gessits. Qu'ei au lor apregondiment qui cau tribalhar" soi a 100 del 100 d'acòrdi ambe vos. E tant qu'a i far, qu'aquel aprigondiment prenga cada còp qu'aquò se pòt lo partit de la convergéncia (ambe los autris grands dialèctes occitans) puslèu que de la divergéncia . Pensavi (piòtament ?) que la nocion de "referencial pluricentric" correspondia mai o mens a çò que describètz aqui (cada "centre" = un grand dialècte) mas soi pas linguista e soi volontièr preneire d'esclariments sus aquela nocion.

Mas encara un còp, aqui parlam de l'"occitan referencial" qu'es pas qu'una fòrma, e pas la mai interressenta, de la lenga nòstra. E mai sèm aqui dins lo domèni del teoric e del virtual ! S'agis pas a travèrs aquò ni de rebutar ço qu'apelatz los "grands dialèctes"(qual seria capable d'aquela capbordisa ?), ni mai d'escomenjar los "pateses" que d'èsser del passat (ba manteni) empacha pas d'èsser del present o de l'avenir. Patesejem, patesejem, d'ont mai patesejarem d'ont mai l'occitan gardarem.

Per la question del poder politic que parla francés, es doblidar nòstres compatriòtas occitans de l'autre band de las frontièras que lor poder politic a elis parla pas en francés mas en italian o en espanhòl. Considèri que es uros que i agèsse agut lèu lèu, gràcia a de monde devoats, de versions en occitan provençau, en occitan lengadocian e en occitan gascon del manifèste. Caldria una version en basic english per que los "tecnocratas de brussèlas" ba pòsquen legir tanbens, e per accedir a una audiencia mai larga que nòstre personal politic franco-francés-francesonet que patis sovent d'exagonapatia aguda.

Hètz beròi !

 

 

Réponses

Ive Gourgaud

#318 Re: Re: Re: Paradoxes, paradoxes

2012-10-09 12:54:18

#314: Bruno Peiràs - Re: Re: Paradoxes, paradoxes

Lou bon jour !

Lou Mongetaire ven d'afourti qu'un ome qu'aimo à l'encop lou cassoulet e la bouiabaisso po pa èstre marit: ço mèmo dirai d'un ome que vous afourtis:

"Patesejem, patesejem, d'ont mai patesejarem d'ont mai l'occitan gardarem." Es uno das clau de l'avenidou de la lengo, qué que n'en siègue lou noum. JF Brun hou esplico de-biais: la lengo literario se po pa limita à la lengo dau vilage (lou patés), mè lou patés es à la baso de la lengo, e poudèn dire gramecis à toutes aqueles escriveire patesejaire que nous an serva la lengo din soun autenticita: s'avièu escri toutes en grafio oucitano, en dequé nous serviriè lus trabal, vous hou demande?

Es aici la clau, que passo per la literaturo, per umblo e patesejairo que siègue: emb'elo poudèn RECUPERA la lengo autentico. Noste trabal d'escriveire, pièi, es d'enriqui lou Tresor, coumo disiè Mistral, de traire nosto mounedo, siègue d'argent ou de couire, au moulounas que nous an espargna lous ancian. Noste trabal sera d'assaja de fa tant bièn, ou meiou qu'eles, se poudèn.

Adounco lou trabal es aqueste: 1) destousca lous autour e lous escri, que n'i a foço qu'encaro soun pa esta edita (es ço que fau embé mous librihou d'Aigo Vivo) 2) fa se rescountra lous patesejaire (lous loucutou naturau) embé lus literaturo, per dire que soun pa soulet à pratica lus lengo, que d'autres an aima, parla e escri la lengo.

1+2= countunia la tradiciu d'escrituro que sounarés "dialetalo" ou "autentico" d'un caire. Es ço qu'assaje de fa embé la publicaciu d'un Armagna Cevenòu que recampo d'escri de ièr e de iuèi (mèfi, vaqui la quadriftongo cevenolo, marco depausado, toutes dre de reprouduciu reserva)

E un cop qu'avèn assegura din noste caire la mantenenço d'uno lengo à l'encop vivo e digno, poudèn pensa de se counfrounta (amistousamen) embé lous vesi: legi lus literaturo, coumpara lous biais de dire... Hou fasèn aici embé lou prouvençau, l'auvergnat e lou lengadoucian, nostes vesi, qu'avèn de "parla-frontièiro" que fan lou pont.

Bo, tout acò se po fa (e se fai aici) sens l'ajudo d'uno ideoulougio oucitanisto, nimai d'un "referenciau" que n'avèn pancaro vist l'utilita. Mè dise pa qu'es de necige de lous utilisa, tant l'ideoulougio coumo la pratico referencialo, s'acò po ajuda en d'unes que li a... Soulamen voulèn pa que nous siègou impausa, ni per "dre de cap-d'obro" ni per "dre d'unita" ni per "dre de rasou".

Uno fugido, coumo hou penso JF Brun... ou l'esperit de resistencio e la bèlo liberta de "register", au païs das Camisard... anas hou saupre...